Pagination ve Infinite Scroll Tercihi

15 Haz

İçerik listeleme veya veri sorgulama işlemi sonucunda elde edilen verilerin çok fazla olduğu durumlarda tüm verinin kullanıcıya gösterilmesi hem maliyetli hem de kafa karıştırıcı bir yöntemdir. Bu gibi durumlarda verilerin kullanıcılara sıralı parçalar halinde sunulması gerekmektedir. Sıralı parçalı gösterim günümüzde web ve mobil ortamlarda iki şekilde yapılmaktadır.

  1. Pagination yöntemi
  2. Infinite Scroll yöntemi

Hangi yöntemin nasıl seçileceği ise amaca göre iyi belirlenmelidir. Aksi taktirde kullanıcıların sistemi terk etmesine sebep olabiliriz.

Bu noktada google arama motoru üzerinde iki örnekle ayrımı görmeye çalışabiliriz. Örneğin google üzerinde “otomobil” şeklinde bir ara yapıldığında tüm sonuçlar sayfasında listelenen metin içerikli veriler sayfalama(pagination) tekniği ile listelenmektedir.

i1

Ancak görseller bölümünde listelenen resim içerikleri sayfasında sayfa numaralarını gösteren bir bölüm bulunmamaktadır. Scroll bar aşağı doğru kaydırıldıkça yeni görseller sorgulanmakta ve listelenmektedir.

i2

Yine sosyal medya platformlarından Facebook, Twitter gibi en popüler sitelerin içerikleri infinite scroll yöntemi ile listelenmektedir.

Aslında burada akla gelen iki farklı sorunun karşılık bulduğu iki yöntemdir pagination ve infinite scroll. Bu iki soru:

  • Neler var?
  • Aradığım şey burada mı?

“Neler var?” sorusu, bir merakın karşılığıdır. Aslında aradığımız net bir şey yok fakat neler olup bittiğini de görmek istiyoruz demektir. Kullanıcıya var olanlar arasından seçme isteği uyandıran bir durumdur. Bu merak duygusu, kullanıcının sayfa numaralarına tıklayarak bekleme sürecini reddetmesi için bir sebeptir. “Kim hangi tweet’i atmış?”, “Arkadaşlarım ne paylaşmış?”, “En moda gelinlik tasarımları neler?” gibi meraklar kullanıcı için önemlidir ve beklemeye çok fazla tahammül ettirmez. İşte bu gibi durumlarda sayfa numaralarının kullanılması pek tercih edilmez. Bunun yerinde kullanıcının sürekli akışa dahil olduğu infinite scroll yöntemi kullanılır.

infinite_scroll

Infinite scroll yöntemi, ekranın tasarruflu kullanılması gerek mobil cihazlar için artık bir standart haline gelmiştir.

“Aradığım şey burada mı?” sorusu da aslında bir merak içersede, aranan şeyin ne olduğu net olarak bilinmektedir. Bu durumda kullanıcı içerik kontrolünü elinde tutmak ister. Arama sonucunda kaç sonuca ulaşıldığı önemlidir. Bu gibi durumlarda ise pagination(sayfalama) yöntemi tercih edilmektedir. Sayfa numaralarını kullanarak kişi yönlendirme kontrolünü elinde tutar.

Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle.

Kullanıcı Dostu Yazılım Nasıl Anlaşılır?

13 Haz

Yazılımda kullanıcı dostu (user friendly) kavramı arayüzle ilgili bir kavramdır. İçgüdüsel olarak, yazılımımız kullanıcının hoşuna giden rahat bir kullanıma sahipse kullanıcı dostudur denir. Ancak bu durumun ispatlanabilir ve bilimsel olarak ifade edilebilir olması gerekmektedir. Aksi halde yazılımınızın kullanıcı dostu olup olmadığı havada duran bir ifade olarak kalır.

Bir yazılımın kullanıcı dostu olup olmadığı, arayüz değerlendirmesi kabul testleri ile meydana çıkan bir kavramdır. Yazılımın analiz aşamasında, yazılım performansının değerlendirilebilmesi amacıyla objektif ve ölçülebilir hedeflerin belirlenmesi gereklidir. Değerlendirme yapılırken niyeti açık bir şekilde ortaya koyan kabul kriterleri oluşturulur ve bunlar genellikle aşağıdaki maddeleri içerir:

  • Öğrenme süresi
  • Hata oranı
  • Görevin tamamlanma hızı
  • Akılda kalıcılık

1- Öğrenme Süresi
Bir kullanıcının, sistemi öğrenme süresi yazılımın kullanılabilirliği açısından önemli bir ölçümdür. Karmaşık bir arayüze sahip yazılımın öğrenme süresi ve dolayısıyla müşteriye olan maliyeti yüksektir. Bu istenmeyen bir durumdur.

2- Hata oranı
Sistemin kullanımı sırasında meydana gelen toplam hata veya belli bir süre içerisinde oluşan hata sayısıdır. Çok fazla hata uyarısı vermek veya istenmeyen hataların(exception) oluşması , kullanıcı üzerinde hoş bir izlenim bırakmaz.

3- Görevin Tamamlanma Hızı
Görevin tamamlanma hızı yazılımın bir işi bitirme hızı yani yazılımın performans göstergesi değildir. Kullanıcının arayüzü kullanabilemsi ile ilgili gözlenen hızdır. Örneğin bir yeni bir kaydın eklenebilmesi kullanıcının ne kadar zamanını aldığını gösteren hızdır.

4- Akılda Kalıcılık
Zaman içinde arayüzün akılda kalıcılığı ile ilgilidir. Arayüzün kısa bir süre içinde unutulmaması gerekir.

Örnek bir kabul testi nasıl olmalıdır?

  • Bir saatlik eğitim sonunda, banka görevlisi yeni bir müşteri kaydını hatasız olarak yapabilmelidir.
  • Beş saatlik eğitim sonunda, banka görevlisi müşteriler arasında para transferini hatasız bir şekilde gerçekleştirebilmelidir.

Sistemin tasarımı ve kodlanması tamamlandıktan sonra, analiz aşamasında belirlenmiş olan hedeflere bakılarak kullanıcı kabul testleri gerçekleştirilir. Arayüzün testi sırasında, ölçülebilir kriterlerin incelenmesi büyük önem taşır. Böylece bilimsel temeli olmayan “kullanıcı dostu olup olmama” tartışmalarından kaçınılmış olur. Yani kullanıcı dostu (user friendly) diye tabir edilen ama tarif edilemeyen kriterin anlaşılabilir bir şekilde ortaya koyulmuş ve bu kriteri ölçebilen bir ölçek oluşturulmuş olur. Kabul testinin amacı, gereksinim dökümanlarında belirtilmiş olan şartların yerine getirilip getirilmediğini kontrol etmektir. Sistem bu testleri geçtikten sonra, seri üretime geçilir ve aktif olarak kullanımı sırasında da incelenmesi devam edecektir.