Merhaba Linux Ubuntu Desktop

9 Eki

İş dünyasındaki sunucu ortamlarda sürekli haşır neşir olduğum linux işletim sistemi, son yıllarda container ortamların iyice yaygınlaşmasıyla birlikte yol arkadaşım oldu.

Kişisel bilgisayarımda Linux işletim sistemine taşınmak, uzun süredir aklımda olan planlardan biriydi. Bunun en önemli nedeni, bilgisayrımda yaşadığım kaynak yetersizliğiydi. Bu yetersizliğin en önemli nedenlerinden biri de Windows işletim sistemi üzerinde Linux tabanlı araçlarının kurulabilmesi için yüklenen sanallaştırma platformlarıydı. Bir süre sonra windows üzerinde terminali bile linux tabanlı kullanmaya başlamıştım. O halde uzun süredir kullandığım Windows işletim sisteminden Linux ortamında bir desktop dağıtıma geçme vaktinin geldiğine karar verdim. Community desteğinin de geniş olması nedeniyle seçimim Ubuntu desktop oldu.

Linux dünyasına geçmeden önce geliştirme araçlarımın linux desteğini inceledim ve artık geçişi başlatmaya karar verdim. Refus programı ile bir USB kurlum olşuturdum ve yedekteki SSD diskim üzerine kurulumu yaptım.

Windows çok kullanışlı ve alışık olduğum bir işletim sistemi olması nedeniyle, Linux desktopa alışamam bir hafta kadar sürdü. Kurulumlar, dosya sistemi, sürücülerin tanıtılması vs. derken bir hafta sonunda acemiliğimi atmış oldum. Server versiyondan alışık olduğum için bir çok kurulumu terminal ile yapmaya çalıştım.

Performans konusunda gayet memnun kaldım. Windows üzerinde container ortamlarda ayağa kaldırdığım araçları Linux üzerinde kaldırdığımda kaynak kullanımı neredeyse %50 civarında fark ettiğini gördüm. Bilgisayarın rahatlamasıyla bende rahat bir nefes almış oldum.

Sonuç olarak, eğer geliştirme değil de ofis veya ev amaçlı bir desktop işletim sistemi seçecek olursam yine windows tercih ederdim. Ancak yazılım ve mühendislik amaçlı kullanımda Unix tabanlı bir işletim sistemini (Linux veya Mac) tercih ederim.

WSL Ubuntu Versiyon Güncelleme

26 Ağu

WSL üzerinde çalışan ubuntu veya diğer ürünlerin versionunu görüntülemek için aşağıdaki komut kullanılır.

wsl -l -v

 NAME                   STATE           VERSION
 docker-desktop-data    Stopped         2
 Ubuntu-20.04           Running         1
 docker-desktop         Stopped         2 

Ubuntu versionunu 2 yapmak için kullanılacak komut, kurulu olan ubuntu versiyonuna göre aşağıdaki şekilde yapılmaktadır. Örnekteki 20.04 sürümü kurulumunuza göre değişebilir.

wsl --set-version Ubuntu-20.04 2

 Conversion in progress, this may take a few minutes…
 For information on key differences with WSL 2 please visit https://aka.ms/wsl2
 Conversion complete.

İşlem tamamlandıktan sonra yeni version listesi aşağıdaki gibi olacaktır.

wsl -l -v

 NAME                   STATE           VERSION
 docker-desktop-data    Stopped         2
 Ubuntu-20.04           Running         2
 docker-desktop         Stopped         2 

Windows Terminal Kullanımı

14 Ağu

Microsoft, windows 10 ile birlikte yeni bir terminal aracını biz kullanıcıların hizmetine sunmuştur. Windows bünyesinde bulunan ilk komut kullanım aracı Command Prompt’tur. Daha sonra yeni bir komut arayüzü olarak Powershell aracı Windows’a dahil edilmiştir. Fakat bu iki araçta rakip işletim sistemlerinin sunduğu konsol araçlarına göre biraz kulanışsız kalmıştır. Örneğin birden fazla ortamda komut satırı çalıştırmak istediğimiz de çok fazla pencere açmamız gerekmektedir. Ayrıca bu araçlarda tab özelliği bulunmamaktadır.

Mizrosoft firması, bu eksiklikleri kapatan açık kaynak kodlu Windows Terminal aracını geliştirmiştir. Windows terminal aracı hem tab kullanımı ile birden fazla pencereyi tek bir ekranda yönetme imkanı sunar, hemde temalar ile görseli özelleştirilebilen bir özelliğe saiptir. Windows terminal aracı windows store üzerinden indirlebilmektedir.

Windows terminalde birden fazla konsol aracını yukarıda görüldüğü gibi aynı anda açabilmek mümkündür. Her konsol aracı ayrı bir tab da görünür. Yeni tab eklemek için pencerenin üst kısmındaki aşağı ok tuşuna basarak istediğimiz aracı seçebiliriz. Resimde dikkat ederseniz ubuntu konsol aracı da eklenmiştir. Bu aracı windows ortamında kullanabilmek için WSL(Windows Subsystem for Linux) kullanabilirsiniz. Bu araç sayesinde windows üzerinde windows store kullanarak istediğimiz linux sürümünü kurabiliriz.

Windows terminalde görünüm özelleştirilebilmektedir. Bunun için aşağıdaki ayarlar sekmesinden ;

Aşağıda sarı ile işaretli araylar butonuna tıklandığında, varsayılan editör ile terminalin ayarlar dosyası (settings.json) açılır.

Benim bilgisayarımda Visual Studio 2019 olduğu için bu editör ile ayarları yapabiliyorum.

Settings.json dosyasında her terminal için profiles objesindeki list kolleksiyonunda ayarlar bulunur. Terminalin görünüm özelliğini değiştirmek için iki yol vardır.

Birinci yol Color Schemas sayfasından Included color schemas bölümündeki hazır şemalar kullanılabilir.

  • Campbell
  • Campbell Powershell
  • Vintage
  • One Half Dark
  • One Half Light
  • Tango Dark
  • Tango Light

Örneğin Powershell’de One Half Dark şeması için ayarları şu şekilde değiştirip kaydetmek yeterlidir. Görüntü hemen güncellenecektir.

{
      // Make changes here to the powershell.exe profile.
      "guid": "{61c54bbd-c2c6-5271-96e7-009a87ff44bf}",
      "name": "Windows PowerShell",
      "commandline": "powershell.exe",
      "hidden": false,
      "colorScheme": "One Half Dark"
}

İkinci yol ise kendi ayarlarımızı settings.json dosyası içerisindeki schemes dizisine eklmektir. Burada terminal görsellerine ait çok fazla ayar bulabilirsiniz. Örneğin Command Propt için schemas dizisine aşağıdaki gibi bir ayar ekleyelim.

"schemes": [
     {
       "name": "Aurora",
       "black": "#23262e",
       "red": "#f0266f",
       "green": "#8fd46d",
       "yellow": "#ffe66d",
       "blue": "#0321d7",
       "purple": "#ee5d43",
       "cyan": "#03d6b8",
       "white": "#c74ded",
       "brightBlack": "#292e38",
       "brightRed": "#f92672",
       "brightGreen": "#8fd46d",
       "brightYellow": "#ffe66d",
       "brightBlue": "#03d6b8",
       "brightPurple": "#ee5d43",
       "brightCyan": "#03d6b8",
       "brightWhite": "#c74ded",
       "background": "#23262e",
       "foreground": "#ffca28",
       "selectionBackground": "#292e38",
       "cursorColor": "#ee5d43"
     }
   ]

Bu ayarı artık command propt için kullanabiliriz.

{
      // Make changes here to the powershell.exe profile.
      "guid": "{61c54bbd-c2c6-5271-96e7-009a87ff44bf}",
      "name": "Command Prompt",
      "commandline": "powershell.exe",
      "hidden": false,
      "colorScheme": "Aurora"
}

PowerShell ile dosyaları yeniden adlandırma

18 Eki

PowerShell Nedir?

PowerShell, Windows işletim sistemine 2006 yılında eklenen, bir komut satırı kabuğu(shell) ve kendine özgü bir betik dilinden (script language) oluşan bir yönetim aracıdır.

PowerShell ile dosyalar nasıl yeniden adlandırılır?

PowerShell aracı, grafik ara yüzü olmayan bir komut satırı aracı olması sebebiyle bütün işlemleri komutlar üzerinden yürütür.

PowerShell ile dosyaları tek tek veya toplu bir şekilde yeniden adlandırmak çok kolaydır. Dosyaları yeniden adlandırmak öncelikle komut satırından dosyaların bulunduğu dizine geçilir.

Yukarıda listelenen dosyaların hepsinin isimlerinde “foo.com” şeklinde bir web sitesine ait gereksiz bir bilgi bulunmaktadır. Bu gereksiz bilgiyi kaldırarak dosyaları temiz bir adlandırmaya kavuşturmak için aşağıdaki komutu kullanabiliriz.

dir *.txt | rename-item -newname {$_.name -replace " foo.com", ""}

Yukarıdaki komut, *.txt dosyalarını seçerek bu dosyaların adlarında bulunan foo.com metnini ve önündeki bir adet boşluk karakterini kaldırır.

Bu şekilde, dosyalarımıza temiz bir şekilde yeniden adlandırılmış olur. Dosyaların uzantılarını da benzer şekilde değiştirmek mümkündür. Doysa sayılarının çok fazla olduğu durumlarda son derece etkili bir yöntem olarak kullanılabilir.

Faydalı Windows ipuçları ve klavye kısayolları

24 Haz

Bu yazıda Windows işletim sistemini kullanırken sıklıkla başvurduğum ipuçlarını sizlerle paylaşmak istedim. Microsoft işletim sistemlerinde bütünlüğü sağlamak adına klavye kısayolları ve işletim sistemi ayarları standarttır. Bu standartlar bize hız kazandırmak için geliştirilmektedir. Şimdilik aklıma gelen ipuçlarını paylaşıyorum, yenileri olduğunda yazıyı güncellemeye çalışacağım.

1- Pencere Ön İzleme Kısayol Tuşu Alt+P

Bir pencere açıkken Alt+P tuşları ile pencere içindeki dosyaların ön izlemesi yapılabilir.

Pencere Önizleme
Pencere ön izleme

2- Pencereyi Konumlandırma Window+Yön Tuşları

  • Window + Left Aktif pencereyi ekranın sol yarım köşesine konumlandırır.
  • Window + Right Aktif pencereyi ekranın sağ yarım köşesine konumlandırır.
  • Window + Top  Aktif pencereyi tam ekran yapar.
  • Window + Down  Aktif pencereyi minimize eder.

Window yön tuşları
Window yön tuşları

3- Ekran Büyüteç Aracı Window+Artı Tuşu

Window ile birlikte artı tuşuna bastığımızda ekrana bir büyüteç penceresi gelir. Bu pencere açıkken Window+ veya Window- ile ekran boyutunu ayarlamak mümkündür.

Büyüteç
Büyüteç kısayolu

4- Pencerelerin Ekran Ön İzlemesi Window+T Tuşu

Açık pencerelerin windows ortamında küçük helde ön izlemelerini görüntülemek için Window+T tuşunu kullanabilirsiniz.

Ön bakış
Ön bakış

 

5- Adım Kaydedicisi psr.exe

Windows Başlat menüsündeki arama satırına psr.exe yazıp enter’a basarak hata kaydediciyi çalıştırabilirsiniz. Kaydı başlatın, bilgisayarınızı kullanın ve hata olduktan sonra kaydı bitirip, HTML slayt gösterisini istediğiniz kişiyle paylaşın.

Adım Kaydedicisi
Adım Kaydedicisi

6- Boş sürücüleri gizleme ayarı

Klasör seçeneklerinden Boş sürücüleri sakla seçeneğinin işaretini kaldırarak, Bilgisayarım penceresinde görünen boş sürücüleri görünmez yapabilirsiniz.

Boş sürücüler
Boş sürücüler

 

7- Bilgisayarım Penceresi Kısayolu Window+E Tuşu

8- Windows’u KilitlemeWindow+L Tuşu

9- Açık Pencereler Arasında Gezinme Alt+Tab Tuşu

10- İnternet Tarayıcısında(IE, Chrome, Firefox), Tab Pencereleri  Arasında Geçiş için Ctrl+Tab Tuşu

11- Tüm pencereleri küçültüp masa üstüne geçmek için window+D tuşu

Windows mu Linux mu?

17 Eyl

İşletim sistemlerine karşı fanatizm boyutunda bir taraf tutma savaşı vardır. Linux taraftarları ve Windows taraftarları topluluklarda ve sosyal medyada kısır tartışma içerisindedir genelde. Bu tür tartışmalara girmeden önce, işletim sistemlerinin neyi hedeflediğini bilmemiz gerekmektedir. Amacımıza uygun işletim sistemini seçebiliyor muyuz diye bir bakmamız gerekir ilk önce. Fakat amaca uygun işletim sistemi nasıl seçilir? Hangi tarafta durmamız gerektiğini nasıl belirlemeliyiz?

Microsoft firmasının Windows işletim sistemini çıkarma amacı ve inancı, gelecekte her evde bir kişisel bilgisayar olmasıydı. Her evde bir bilgisayarın olması demek bir de işletim sisteminin olması demektir. Windows işletim siteminin ev kullanıcılarına dönük yani profesyonellik istemeyen bir ilkesi vardır. Yani herkesin kullanabileceği bir işletim sistemidir Windows. Amacına uygun şekilde yapılmış mı? Bence evet. Öyle olmasaydı çoğunluk Windows işletim sistemini kullanmazdı. Çoğunluğun Windows kullanması belki başka seçeneğin olmamasından kaynaklanıyor diye akıllara gelebilir ama günümüzde başka işletim sistemlerinin de olması Windows işletim sistemini kenara attıramamıştır.

Gelelim Linux tarafına. Linux işletim sistemi, ev kullanıcısından ziyade daha profesyonel kullanıcılara hitap eden bir işletim sistemidir. Linux, kullanıcıya her şeyi hazır olarak sunmaz. Daha fazla bilgi ve emek ister. Programlar kapalı kutular şeklinde değil açık kaynak şeklindedir. Bilgili ve profesyonel olmadan her şey açık kaynak, her şey özgür sloganlarıyla Linux kullanmaya kalkan acemi kullanıcılar, bir ekran kartı sürücüsünü 1 günde yükleyemeyince hayal kırıklığı yaşayabiliyor.

Profesyonel olmak kişinin özgür seçimidir. Bilgisayar sistemleri konusunda belli bir noktaya gelenler ve işletim sistemi çekirdeği seviyesinde çalışma becerisine sahip olan kullanıcılar gayet tabi Linux işletim sistemini seçebilir. Bilgisayar mühendisleri, gömülü istemlere yazılım üretenler için açık kaynak ve Linux biçilmiş kaftandır diyebilirim. Ancak ev kullanıcıları, işletim sistemi seviyesinde çalışacak yazılımlar üretmek isteyenler ve kolayca yazılım üretip kullanmak isteyenler için de Windows kullanmak avantajlı olur diyebilirim.

Linux tarafında duranlar da genelde önce Windows işletim sistemini kullanıp sonra Linux tarafına geçenlerdir. Kabul etmeliyiz ki Windows işletim sistemi olmasaydı çoğumuz bilgisayar sistemlerini geç tanırdık ve birçok kullanıcı da hala bilgisayar kullanamıyor olurdu. Bilgisayarlar şirketlere ve geliri üst seviyede olan insanlara has ürünler olurdu. Ev kullanıcısına ulaşması çok daha uzun seneler alabilirdi. Bu nokta da insanlığı Windows işletim sistemiyle tanıştıran Microsoft firmasının hakkını yememek gerek.

Şeçim sizin…