Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), teknolojinin birçok dalının bir araya gelerek coğrafi veri üreten kurum ve kuruluşlara, veri üzerinde tasarım ve analiz imkanı sağlayan bir yapıdır. Verinin şekillendirilip anlamlı hale gelmesiyle kurum ve kuruluşlar, coğrafi verilerle de artık stratejik planlarını rahatça yapabilecek hale gelmektedirler.
Kullanım alanları
Ülkemizde CBS işlerinin devlet eliyle Ulusal Coğrafi Bilgi Sisteminin oluşuturlması, kontrolü ve yürütülmesi amacıyla 2011 yılında Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Bu da devlet olarak işin önemini benimsediğimizi ortaya çıkarmıştır.
İşin idari boyutundan ziyade, teknik boyutu hakkında konuşmaya devam edelim.
CBS, teknik olarak birden fazla alana yayılmış şeklidedir.
- Haritacılık. (CAD, ArcGIS, ArcMAP,diğer yazılımlar)
- Sistem (Harita yayınlarının sunumu, Sunucuların optimizasyonu)
- Veritabanı (Oracle, MsSQL,…)
- Yazılım (Silverlight, Java Flex, Javascript)
Yani tek başına CBS diye birşey yoktur. CBS uygulamalarının hayat bulabilmesi için sağlam bir ekibin oluşturulması şarttır.
CBS uygulamalarını şu şeklide sıralayabiliriz: Kent Bilgi Sistemi, Orman Bilgi Sistemi, Karayolları Bilgi Sistemi, Arazi Bilgi Sistemi, Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi, Lojistik Bilgi Sistemi, İç Güvenlik Bilgi Sistemi, Araç İzleme Bilgi Sistemi, Trafik Bilgi Sistemi, Kampüs Bilgi Sistemi, Deprem Bilgi Sistemi, Harita Bilgi Sistemi, vb. şekilde adlandırılırlar.
CBS uygulamalarının kullanım alanlarını da şu şekilde sıralayabiliriz: kaynak yönetimi, varlık yönetimi,alt yapılar (doğalgaz, elektrik, su), kentsel planlama, madencilik, askeri alanlar, trafik ve karayolları, ticaret… şeklinde sıralayabiliriz.
CBS, metinsel veriler yerine coğrafi verilerler çalışan bir sistemdir. Örneğin deprem inceleme merkezleri ölçekler vasıtasıyla deprem olan yerlerin koordinatlarını alarak, şu saatte şu koordinatta deprem olmuştur, şeklinde bir liste tutarlar. Bu, kağıt üzerinde metinsel bir veridir. CBS sayesinde bu koordinatlı metinsel veriler, harita üzerinde de görünür hale gelektedir. Aynı şekilde doğalgaz, su hatları, yollar gibi stratejik önemdeki veriler de tek noktadan yönetilebilir hale gelmektedir. Örneğin bir caddedeki doğalgaz kesintisinden etkilenecek vatandaşların listesi alınıp, bu kişilere otomatik mail göndererek veya otomatik arama yaparak and kayıtlarıyla bilgiler vermek mümkündür.
Yani CBS, gelişen dünyanın olmazsa olmazı haline gelmiştir.
